120’DEN FAZLA ROMATİZMA ÇEŞİDİ VAR

Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayhan Kamanlı, romatizma rahatsızlıklarının çok sık görüldüğüne dikkat çekerek 120’den fazla romatizma çeşidi olduğunu söyledi. Kamanlı, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizin birçok romatizma rahatsızlığının önlenmesinde önemli bir yere sahip olduğunu belirtti. SAÜ Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, FTR, Romatoloji ve Algoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayhan Kamanlı romatizma hastalıkları hakkında kısa bilgiler verdi. Romatizmal hastalıkları “kas iskelet sisteminde özellikle de eklemlerde kendini gösteren, şişlik, ağrı, hareket sınırlamasına yol açan, iç organlarımızda da çeşitli rahatsızlıklara neden olabilen ağrılı rahatsızlıklar” olarak tanımlayan Kamanlı, romatizmal rahatsızlıkların 120’den fazla çeşidi olduğunun altını çizdi. Prof. Dr. Ayhan Kamanlı şunları söyledi: “Romatizma oldukça genel bir terimdir.  Kemik, kas ve eklemlerin etrafındaki ağrı veya acıyı ifade etmek için ya da kemikleri, eklemleri, eklem çevresi dokuları, sinir sistemini de etkileyebilen bütün hastalıkları tanımlamak için kullanılmaktadır. Artritin kelime anlamı ise bir ya da birden fazla eklemde görülen yangıdır.” Prof. Dr. Kamanlı, halk arasında kireçlenme diye bilinen artrozların dışında; yumuşak doku romatizmaları, romatoid artrit, spondiloartropatiler (ankilozan spondilit, reaktif artritler, barsak hastalıkları ile ilişkili artrirtler gibi) behçet hastalığı, gut hastalığı, ailevi Akdeniz ateşi, akut eklem romatizması, bağ dokusu hastalıkları en bilinen romatizmal rahatsızlıklardır”  Halk arasında romatizmal rahatsızlıkların çeşitlerinin çok bilinmediğini belirten Kamanlı, romatizmal hastalıkları iltihaplı ve iltihaplı olmayanlar şeklinde gruplandılabildiğini her ağrının romatizmal bir rahatsızlık olmayacağını da ifade etti. Çocuklarda da görülebilir Romatizmal rahatsızlıkların çok yaygın olduğuna dikkat çeken Kamanlı “Toplumun yaklaşık % 30 kadarında artrit ve/veya sırt ağrısı belirtileri görülebilmektedir” değerlendirmesinde bulundu. Romatizmal rahatsızlıkların görülme sıklığının ileri yaşlarda arttığını belirten Kamanlı, “Ancak romatizmal rahatsızlıklar gençlerde ve çocuklarda da görülebilir. Herhangi bir yaşta ve cinsiyette kişi romatizmal hastalığa yakalanabilir” diye konuştu. Romatizmal rahatsızlıkların nedenlerinin kesin olarak bilinemediğini ifade eden Kamanlı, bazı durumlarda daha fazla risk olduğunu ifade etti. Genetik bazı faktörlerin romatizmal rahatsızlıklarda önemli olduğunu belirten Kamanlı “Ailenizde romatizmalı bir bireyin bulunması, spora veya işinizle ilgili aktivitelerden dolayı tekrarlayan yaralanmalara maruz kalmanız durumunda daha fazla riske sahipsiniz” diye konuştu. Kamanlı, romatizmal rahatsızlıkların kadınlarda daha sık görüldüğünü söyledi. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz önemli Romatizmal rahatsızlıklarda uygun tedavinin hastanın yaşam kalitesini yükselteceğine dikkat çeken Kamanlı “Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz romatizmal rahatsızlıkların önlenmesinde önemli bir yere sahip. Bu şekilde kilo almanın önüne geçilir ve dolayısıyla eklemlere aşırı yük binmemiş olur. Ayrıca damar ve damar dışı yapıları bozan sigara kullanımı gibi dış etkenlerin engellenmesi romatizmalı hastalar için yararlıdır” diye konuştu. Romatizmanın belirtilerinin çeşidine bağlı olarak değiştiğini belirten Kamanlı şunları söyledi: “Bir veya daha çok eklemde şişlik, eklemler etrafında katılık, eklemlerde kızarıklık ve sıcaklık artışı, eklemlerde sürekli veya tekrarlayan ağrı, eklemi hareket ettirmede veya kullanmada zorluk gibi belirtiler romatizmal bir rahatsızlığa sahip olduğumuzu düşündürebilir. En çok dizler, parmaklar ve kalçalar tutulurlar. Ateş, iştah kaybı ve halsizliğiniz de olabilir Artrit bulguları sabahları, bazen soğuk ve nemli havalarda kötüleşmeye meyillidir” Erken teşhis önemli Romatizmal hastalıklarda erken tanı ve tedavinin hastanın yaşam kalitesini artacağına dikkat çeken Kamanlı “Hastaların çoğu doktora danışmadan önce, henüz kanıtlanmamış bazı geleneksel, ilginç yöntemlere yöneliyorlar. Hastaların öncelikle doktora başvurmaları gerekiyor. Erken teşhis tedavinin başarılı olması açısından oldukça önemlidir. Bilinçsiz ve gelişigüzel ilaç kullanımı da romatizmal hastalıkların tedavisine engel olacağı gibi, daha vahim sonuçlara da yol açabilir. Romatizmal rahatsızlıklarda ilaç tedavisi yanında fizik tedavinin de uygulandığını belirten Kamanlı şu önerilerde bulundu: “Eğer Romatizmal bir hastalık  teşhisi konmuşsa verilen tedavilere dikkatle uymanız, düzenli bir hayat tarzı, egzersiz yapmanız ve doktorunuza hangi tip egzersizin daha uygun olacağını sormanız önemlidir. Yüzme genellikle artritli hastalar için en ideal egzersizdir. Hastalığınızın özelliğine göre FTR uzmanının denetiminde fizik tedavi ajanlarından da faydalanabilirsiniz” Kaplıca faydalı olabilir Bazı romatizma türlerinde kaplıca tedavisinin faydalı olabileceğini belirten Kamanlı “Genellikle iltihaplı eklem romatizmalarına kaplıca ve sıcak tedavi iyi gelmez. Ancak kireçlenmeler, yumuşak doku romatizmaları için kaplıca faydalı olabilir. Kaplıcaya gitmeden önce mutlaka Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) uzmanı ile görüşmek gerekir” diye konuştu. Romatizma çeşitleri fazla Sakarya’nın göç alan kozmopolit bir bölge olduğunu belirten Kamanlı, bu durumun romatizma hastalıklarının çeşitliliğini arttırdığını kaydetti. “Bu nedenle Sakarya’da FTR ve romatizma üzerine bir merkezin olması gerekli” diyen Kamanlı, SAÜ Tıp Fakültesi’nin yeni kurulmasına karşın bölgenin önde gelen FTR merkezlerinden birisine sahip olduğunun altını çizdi. Prof. Dr. Ayhan Kamanlı, SAÜ Tıp Fakültesi’nin FTR Anabilim dalı, Romatoloji Bilim Dalı olarak Türkiye’de Romatolog (romatoloji uzmanı) yetiştiren sayılı merkezlerden biri olduklarını da sözlerine ekledi.