Karpuzda üretici-market farkı yüzde 613,8... Üreticide 1,18, markette 8,42 TL!

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Temmuz 2025’te tarımsal girdi fiyatlarındaki artışı ve üretici-market fiyat farklarını değerlendirdi. Gübre fiyatlarının savaş sonrası yüksek seyrini koruduğunu belirten Bayraktar, karpuzda üretici ile market fiyatı arasındaki farkın yüzde 613,8’e ulaştığını vurguladı. ANKARA (İGFA) - TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, İran-İsrail savaşının ardından gübre fiyatlarının yüzde 40’a varan artış gösterdiğini, ateşkes sonrası ise yüksek seviyelerini koruduğunu belirtti. Temmuz 2025’te DAP gübresi yüzde 10,4, 20.20.0 kompoze gübre yüzde 8, amonyum sülfat yüzde 2, kalsiyum amonyum nitrat yüzde 1 artarken, ÜRE gübresi yüzde 1,5 gerilediğini ifade eden Bayraktar, "Yıllık bazda ise ÜRE yüzde 90, DAP yüzde 55, 20.20.0 kompoze yüzde 46, kalsiyum amonyum nitrat yüzde 40, amonyum sülfat yüzde 32 zamlandı. Mazot fiyatları ise aylık yüzde 9,3, yıllık yüzde 23,4 yükseldi" dedi. Hayvancılıkta besi yemi yüzde 34, süt yemi yüzde 31 artış gösterdiğini kaydeden Bayraktar, gübreye erişimin tarımsal üretim ve gıda arzı için kritik olduğunu, sürdürülebilirlik için önlem alınması gerektiğini vurguladı. Bayraktar, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve üretici-market fiyat farkının dengelenmesi gerektiğini de kaydetti. ÜRETİCİ-MARKET FİYAT FARKI REKOR KIRDI Temmuz 2025’te üretici ile market fiyatları arasındaki fark karpuzda yüzde 613,8 ile rekor kırdı. Karpuzu yüzde 295,8 ile patlıcan, yüzde 275,3 ile salatalık, yüzde 247,6 ile yeşil soğan, yüzde 242,8 ile havuç izledi. Üreticide 1,18 TL olan karpuz markette 8,42 TL’ye, 7,50 TL olan patlıcan 29,68 TL’ye, 6 TL olan salatalık 22,52 TL’ye, 10 TL olan yeşil soğan 34,76 TL’ye, 12 TL olan havuç 41,13 TL’ye satıldı. MARKET VE ÜRETİCİ FİYAT DEĞİŞİMLERİ Markette 37 ürünün 19’unda fiyat artışı, 17’sinde düşüş görüldü. En fazla artış yüzde 37,8 ile limonda, düşüş ise yüzde 42,6 ile kabakta oldu. Üreticide ise 29 ürünün 10’unda fiyat artışı, 14’ünde düşüş yaşandı. En fazla artış yüzde 55,6 ile limonda, düşüş ise yüzde 41,2 ile yeşil soğanda görüldü. FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ Limon: Depoda beklemeden kaynaklı fire artışı ve arz azlığı fiyatları yükseltti. Mercimek: Düşük rekolte kırmızı ve yeşil mercimek fiyatlarını artırdı. Sivri biber: Talebin artması fiyatları yükseltti. Patlıcan, kabak, patates, karpuz: Hasat yoğunluğu ve arz artışı fiyatları düşürdü. Yeşil soğan: Talebin azalması fiyat düşüşüne neden oldu. Yumurta: Arz-talep değişimleri fiyatları artırdı. Seçilmiş Ürünlerde 29 Temmuz 2025 Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları (TL/kg) ÜRÜNLER Fiyat (TL/kg) Fiyat Farkı (Yüzde) Üretici Hal Pazar Market Hal/Üretici Pazar/Üretici Market/Üretici Karpuz 1,18 5,75 7,00 8,42 387,29 493,22 613,8 Patlıcan 7,50 17,10 23,33 29,68 128,00 211,11 295,8 Salatalık 6,00 14,00 17,17 22,52 133,33 186,11 275,3 Yeşil Soğan (Demet) 10,00 11,05 26,67 34,76 10,50 166,67 247,6 Havuç 12,00 21,30 33,00 41,13 77,50 175,00 242,8 Kabak 6,40 15,30 19,58 21,55 139,06 205,99 236,7 Kuru Fasulye 33,29 47,00 100,00 106,42 41,18 200,39 219,7 Kuru İncir 170,00   500,00 539,44   194,12 217,3 Nohut 32,89 52,00 100,00 103,11 58,10 204,04 213,5 Kuru Soğan 4,50 9,10 11,42 13,40 102,22 153,70 197,8 Domates 13,83 29,00 32,71 40,51 109,64 136,45 192,8 Patates 4,95 11,23 12,33 14,24 126,91 149,16 187,7 Marul (adet) 11,67 17,70 25,83 33,02 51,71 121,43 183,0 Y. Fasulye 23,33 51,25 55,00 64,53 119,64 135,71 176,6 Kuru Üzüm 110,00   250,00 296,71   127,27 169,7 Sivri Biber 19,50 29,00 39,50 48,01 48,72 102,56 146,2 Maydanoz (adet) 7,13 8,10 12,92 16,32 13,68 81,29 129,1 Yeşil Mercimek 38,00 55,00 80,00 85,61 44,74 110,53 125,3 Antep Fıstığı 340,00   700,00 750,16   105,88 120,6 Elma 40,00 57,00 70,00 85,80 42,50 75,00 114,5 Pirinç 45,00 52,00 70,00 94,24 15,56 55,56 109,4 Limon 70,00 86,50 107,00 138,07 23,57 52,86 97,2 Fındık (iç) 340,00   650,00 665,27   91,18 95,7 Kırmızı Mercimek 37,14 52,00 65,00 69,46 40,01 75,01 87,0 Kuzu Eti 495,85     866,55     74,8 Kuru Kayısı 350,00   550,00 585,33   57,14 67,2 Zeytinyağı 197,18     324,61     64,6 Dana Eti 457,26     714,23     56,2 Şeftali 63,75 78,13 92,00 99,29 22,55 44,31 55,7 Yumurta 3,83   5,00 5,37   30,55 40,2 Beyaz peynir       297,24       Kaşar peyniri       377,40       Yoğurt       63,91       Tereyağı       435,25       Mısırözü yağı       101,98       Ayçiçek yağı       83,24       Tavuk Eti       111,09       Toz şeker       49,99       Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Yumurta üretici fiyatları Başmakçı ve Kaytaş verilerinin ortalaması alınarak derlenmektedir.